Opis ten obejmuje skrzynie biegów stosowane w FSO :
1) 4/5 biegowa 1.3/1.5/1.6 OHV
2) 5 biegowa 1.4 Rover
3) 5 biegowa 1.9 D
4) 5 biegowa Fiat dohc 2.0
5) 5 biegowa Ford ohc 2.0
6) Inne
1)
Najczęściej stosowana skrzynia w pojazdach marki FSO. Stosowana od początku produkcji, występuje w wersjach 4 i 5 biegów ze sprzęgłem hydraulicznym lub mechanicznym w zależności od rocznika pojazdu. Miała kilkanaście rodzajów przełożeń zmieniających się z biegiem lat. Pasuje tylko do silników 1.3/1.5/1.6 ohv oraz być może do jednostek R6 o pojemności 1.8/2.1/2.3 stosowanych w starych fiatach. Silnik ten wygląda zupełnie jak ten który dobrze znamy lecz jest to 2 cylindry dłuższy. Niestety zarówno same silniki jak i literatura do nich są niedostępne wiec przedstawiam to tylko jako ciekawostkę ze kiedyś coś takiego istniało. Skrzynia 4 biegowa rożni się od pięciobiegowej położeniem rozrusznika(które nie są zamienne, ale kołnierze można zmienić z tym ze wtedy dodatkowo trzeba przerabiać wydech) oraz innym wyjściem ze skrzyni na przegub elastyczny. Skrzynia ze sprzęgłem od starego DF hydraulicznym posiada możliwość przerobienia na linkę i odwrotnie -w obudowie jest przewidziane miejsce które można nawiercić i nagwintować pod kulkę. Skrzynia od lady mimo podobnej budowy nie ma już takiej możliwości
Najczęściej spotykane przełożenia :
Caro
1) 3,778
2) 1,944
3) 1,307
4) 1
5) 0,803
R) 3,526
"4" z DF
1) 3,75
2) 2,30
3) 1,49
4) 1
R)3,87
2)
Zmodernizowana skrzynia polonezowska przystosowana do montażu silnika 1.4 16V firmy Rover. Można pod nią podpiąć także większe silniki z rodziny K16 o pojemności 1.6 i 1.8. Linka sprzęgła w tych skrzyniach ze względu na dłuższy dzwon skrzyni także jest dłuższa niż odpowiedniki standardowe. Istotnym ograniczeniem tej skrzyni jest brak możliwości zamontowania większego sprzęgła ponieważ jest przystosowana do tarczy o średnicy 200mm, a większe jednostki korzystają już ze sprzęgła o średnicy 215 lub nawet 230mm. Od wersji standardowej oprócz innych przełożeń rożni się wałkiem sprzęgłowym, obudowa sprzęgła i napędem prędkościomierza
Przelozenia :
1) 3,830
2) 1,971
3) 1,321
4) 1
5) 0,806
R) 3,574
3)
Kolejna zmodernizowana skrzynia. Można ją połączyć z silnikami 1.8/1.9/2.1/1.9TD/2.1TD produkcji Citroena, ale skrzynia ta już normalnie nie grzeszy trwałością przy wolnossącym 1.9 D. OD wersji standard rożni się tym samym co skrzynia roverowska. Wał napędowy standardowy w obu przypadkach
4)
Skrzynia występuje w wersjach 4 i 5 biegowych. Umożliwia połączenie silników z rodziny fiat dohc o pojemnościach 1.3/1.4/1.6/1.8/2.0 wolnossących oraz silników poprzecznych z koncernu fiata i Lanci ,w wersji wolnossącej i turbo. W przypadku jednostek turbo wymagana jest wymiana kola zamachowego i sprzęgła które maja średnice 230mm na wersje 215mm od silników wolnossących ponieważ 230mm nie zmieści się w obudowę sprzęgła skrzyni 132. Dodatkowo w tych silnikach dochodzi problem walków wyważających co powoduje ze są szersze od strony rozrusznika w skrzyni RWD. Problem można ominąć stosując obudowę sprzęgła z fiata 131 który ma rozrusznik z 2 strony. Można tez użyć starszego typu bloku z cromy turbo które nie posiadają w/w wałków.
Skrzynia po wymianie kołnierza posiada możliwość połączenia z silnikami 2.0/2.5/2.5TD produkcji fiata stosowanych w Argencie. SA to jednak jednostki stare i trudno dostępne i nie ma co sobie nimi głowy zawracać. Skrzynia posiada istotna zaletę w postaci tego iz do wyboru są dwa drążki zmiany biegów. Prosty z Argenty i skośny(taki jak w PN) który pasuje praktycznie bez żadnych przeróbek do nadwozia FSO- jest no fabrycznie przystosowane do przyjęcia tej skrzyni. Najmocniejszy silnik z jakim łączono ta skrzynie fabrycznie to 2.0 Volumex który dysponował mocą 135Km oraz momentem 205Nm, skrzynie te natomiast wytrzymują około 230Nm bez uszczerbku. Skrzynia posiada inne mocowania poduszki niż skrzynia oryginalna oraz jest dłuższa przez co wymaga krótszego walu napędowego niż standardowa skrzynia o około 8,5 cm lub takiego który posiada pierwsza cześć walu od fiata 132/Argenta.
Pod skrzynie ta pasują również silniki Lady o pojemnościach 1.3/1.5/1.6/1.7. Istotna wada tej skrzyni jest bardzo krótki 5 bieg bieg co wymaga zastosowania długiego mostu o przełożeniu 3.7 aby mieć w mieście jakieś sensowne obroty na 5 biegu i sensowna prędkość maksymalna na trasie
Najczesciej spotykanie przelozenie w tej skrzyni to:
1) 3,612
2) 2,045
3) 1,357
4) 1
R) 0,879
5)
Skrzynia typ N9 produkcji Forda. Produkowana w dwóch wersjach :
-dla silników V6 -dłuższy wałek sprzęgłowy, dłuższa obudowa sprzęgła,dłuższe przełożenia biegów
-dla silników R4-inny krótszy dzwon, krótszy wałek sprzęgłowy, krótsze biegi
Jest to bardzo dobra i wytrzymała skrzynia i daje bardzo duże możliwości. Pasuje do silników V6 2.0/2.3/2.4/2.6/2.8/2.9/4.0, a w wersji r4 do każdego 4-cylindrowego silnika forda czyli miedzy innymi do 1.6/1.8/2.0 Pinto, 2.0 DOHC Sierra, 2.0/2.3DOHC Galaxy, 1.6/1.8/2.0 Zetec -Focus/Mondeo, 1.6/1.8 CHV i silników Diesla forda stosowanych wcześniej czyli 1.6TD/1.8TD oraz 2.3D(z tym ze chyba wymagana jest wymiana kołnierza skrzyni na taki od silnika Diesla ponieważ są to konstrukcje Peugeota)
Dodatkowym plusem tej skrzyni jest to ze wiele firm tuningowych produkuje do niej kołnierze z aluminium które oprócz możliwości połączenia z innymi silnikami np wspomniana seria K16 Rovera czy silnikami grupy VAG albo Durateca(Mazda) dość mocno zmniejszają jej wagę-całość jest wykonana z żeliwa.
Przy kombinacjach Home-Made można użyć skrzyni od V6 a kosza sprzęgłowego od R4 co powoduje ze wałek sprzęgłowy wystaje ze skrzyni co jest przydatne podczas dorabiania samemu flanszy np z powodu zbyt słabej skrzyni oryginalnej lub podczas wymiany na pięciobiegowa. W wersji R4 istniały także wersje z rozrusznikiem z drugiej strony stosowane w dostawczych fordach. W przypadku montażu skrzyni do nadwozia FSO wykorzystuje się zmodernizowany wal -skrócony i przystosowany do skrzyni forda, oraz specjalna łapę wykorzystująca poduszkę forda i oryginalne mocowania skrzyni w nadwoziu produkcji FSO
Najczęściej spotykane przełożenia :
R4
1) 3,650
2) 1,970
3) 1,370
4) 1
5) 0,816
R) 3,660
V6
1) 3,360
2) 1,810
3) 1,260
4) 1
5) 0,825
R) 3,365
6)
Inne skrzynie :
Oprócz skrzyń wspomnianych powyżej istnieją skrzynie pokrewne również pasujące do FSO ale w nich nie montowane :
są to :
- starego typu skrzynia silników Fiat dohc -z zewnątrz wygląda identycznie jak polonezowska. Posiada odkręcany kołnierz umożliwiający przykręcenie jej do skrzynia polonezowskieji pasujący rozstaw otworów pod silnik dohc i Łady
-skrzynia od lady również z wyglądu bardzo podobna do skrzyni polonezowskiej, posiada identyczny rozstaw otworów, z tym ze sprzęgło jest hydrauliczne a nie mechaniczne. Wytrzymałość skrzyni podobna do skrzyń polskich. Wykorzystuje również standardowy wał napędowy. Obie skrzynie tj Łada i fiat dohc występowały w wersjach 4 i 5 biegów.
Inne kołnierze :
Do skrzyń polskich silników OHV fabryka wykonała również inne obudowy sprzęgła- umożliwiające połączenie jej z silnikiem 1.6D produkcji Vw -zastosowany w krótkiej liczącej około 100 szt serii fiata 125p 1.6D. Kołnierz ten pasuje również pod silniki benzynowe produkcji Vw -1,6/1.8/2.0. Opracowano także w prototypie Analoga(poloneza 4x4) obudowę która łączyła polska skrzynie z silnikiem 1.9 D produkcji Isuzu
